Thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi đột ngột mưa ẩm xen kẽ, độ ẩm không khí cao, điều kiện chăn nuôi không đảm bảo là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, vi rút, nấm mốc... lây lan và phát triển mạnh. Nếu sức đề kháng của vật nuôi giảm sút những vi sinh vật cơ hội sẽ nhân lên về số lượng, tăng mạnh về độc lực và gây bệnh, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi là rất cao.
Để đảm bảo sức khỏe và chăm sóc có hiệu quả cho đàn vật nuôi thời điểm giao mùa bà con cần thực hiện tốt một số biện pháp
Đối với chuồng trại
Chủ động gia cố, che chắn chuồng trại, tránh mưa tạt, gió lùa; khi nhiệt độ môi trường giảm hoặc xuống thấp cần chuẩn bị thiết bị sưởi như bóng điện, chụp sưởi…, chuẩn bị chất độn chuồng như trấu, mùn cưa…để giữ ấm cho đàn vật nuôi (nhất là gia súc, gia cầm còn non, mới đẻ).
Tăng cường thu gom chất thải, quét dọn chuồng nuôi, hàng ngày rửa sạch máng ăn, máng uống. Định kỳ phun sát trùng chuồng nuôi và khu vực xung quanh chuồng bằng các loại hóa chất như vôi bột, Iodine, Benkocid...(khu vực xung quanh chuồng nuôi ít nhất tháng 1 lần, trong chuồng nuôi ít nhất tháng 2 lần). Phun khử trùng theo thứ tự từ xung quanh ngoài chuồng nuôi đến trong chuồng nuôi, từ trần đến tường, lối đi, nền chuồng và cuối cùng là không khí chuồng nuôi
Đồng thời, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh để hạn chế nơi trú ẩn của các vật trung gian truyền bệnh như ruồi, muỗi, ve, rận, bọ chuột…
Xử lý chất thải chăn nuôi bằng hầm Biogas, đệm lót sinh học, hố ủ phân trước khi sử dụng làm phân bón hoặc thải ra môi trường.
Công tác chăm sóc nuôi dưỡng
Cung cấp đầy đủ thức ăn, nước uống đảm bảo cả về số lượng, chất lượng, phù hợp với lứa tuổi của vật nuôi. Đồng thời bổ sung điện giải Bcomplex, vitamin, men tiêu hóa nhằm nâng cao sức đề kháng cho con vật.
Đối với lợn con tập ăn và gà con ở giai đoạn úm tốt nhất nên sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh để đảm bảo đủ dinh dưỡng. Trâu bò, dê cừu cần cân đối lượng thức ăn thô xanh và thức ăn tinh, chủ động nguồn thức ăn bằng biện pháp dự trữ rơm khô, ủ chua thức ăn xanh nhằm đáp ứng nhu cầu thức ăn cho con vật trong thời điểm khan hiếm cỏ.
Những ngày nhiệt độ xuống thấp, trời lạnh cần cho con vật uống nước ấm, thực hiện tốt quy trình úm cho gia cầm giai đoạn nhỏ. Với bê nghé non cho đi chăn thả muộn, cho về sớm hạn chế vật nuôi bị nhiễm lạnh.
Phòng bệnh cho vật nuôi
Tiêm vacxin phòng bệnh đầy đủ, đúng lịch cho gia súc, gia cầm theo hướng dẫn của cơ quan có chuyên môn thú y.
Có thể sử dụng các loại thảo mộc có thành phần kháng sinh như tỏi, gừng, nghệ… trộn vào thức ăn hoặc nước uống của vật nuôi để phòng một số bệnh thường gặp khi thời tiết thay đổi đột ngột như hen suyễn, tiêu chảy, THT, CRD…
Với gia súc, gia cầm có nhu cầu vận chuyển từ nơi này sang nơi khác cần chú ý đảm bảo đúng quy trình vận chuyển, thực hiện nghiêm kiểm dịch vận chuyển để đảm bảo an toàn dịch bệnh.
Con giống mới mua về, cần nuôi tại khu nuôi cách ly theo dõi ít nhất 2 tuần, khi vật nuôi hoàn toàn khỏe mạnh mới nhập vào khu chăn nuôi chính.
Kiểm tra theo dõi sức khỏe của đàn vật nuôi ít nhất 2 lần trong ngày để phát hiện sớm những con có biểu hiện không bình thường, tách riêng để theo dõi, điều trị. Với gia súc: quan sát gương mũi để phát hiện bất thường như khô quá, chảy nước mũi. Trạng thái: con vật bồn chồn, ủ rũ, ì ạch, nằm lì không dậy. Quan sát nhịp thở, phát hiện con vật thở gấp gáp, khó thở, hắt xì nhiều, có hiện tượng ho. Quan sát bất thường ở phân và nước tiểu (phân lỏng hoặc phân táo, nước tiểu vàng đậm hoặc có màu đỏ). Theo dõi tình trạng thu nhận thức ăn để phát hiện con vật bỏ ăn hoặc ăn ít. Với lợn: Phát hiện những cá thể tách đàn, ủ rũ, bỏ ăn, đuổi không dậy. Lợn có thể có biểu hiện thở khó, ngồi hoặc nằm im tại một góc, ít vận động. Lợn có biểu hiện hắt xì và ho. Một số bệnh biểu hiện ở lợn thấy rìa tai và mõm tím bầm, mắt có dử. Lợn bị táo bón hoặc tiêu chảy, phân thối khắm. Với gia cầm và thuỷ cầm: Phát hiện những cá thể bị xù lông, xã cánh. Có hiện tượng tiêu thụ thức ăn kém ở toàn đàn. Một số gà hoặc vịt có biểu hiện khô chân, nhạt màu chân. Ở gà có hiện tượng mào tái, mắt lờ đờ, chảy nước mũi. Chuồng nuôi có những bãi phân loãng nhiều nước, trắng xanh hoặc có trường hợp lẫn máu.
Nếu thấy gia súc, gia cầm có biểu hiện triệu chứng nặng, lây lan nhanh cần báo ngay cho cán bộ thú y để có biện pháp xử lý kịp thời.
Các biện pháp phòng bệnh trên được người chăn nuôi chủ động thực hiện tốt sẽ đảm bảo sức khỏe cho đàn gia súc gia cầm trong giai đoạn chuyển giao mùa góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển./.